कांद्याचे भाव पुन्हा वाढू लागले... भाव ७० रुपयांवर पोहोचला, सरकारच्या या फॉर्म्युल्याने भाव कमी होणार का?

कांद्याच्या वाढत्या किमतींवर नियंत्रण ठेवण्यासाठी सरकारने योजना तयार केली आहे. अलीकडच्या काळात कांद्याचे भाव पुन्हा वाढले आहेत. गेल्या आठवडाभरात कांद्याच्या घाऊक भावात किलोमागे 10 रुपयांनी तर किरकोळ बाजारात 20 रुपयांनी वाढ झाली आहे. यामागे महाराष्ट्रात झालेला पाऊस, हे कांद्याचे भाव वाढण्याचे कारण आहे.

त्यामुळे घाऊक बाजारात कांद्याचा भाव 40 ते 45 रुपये किलो तर बाजारात 70 रुपये किलोवर पोहोचला आहे. येत्या काही दिवसांत कांद्याचे भाव आणखी वाढण्याची भीती कांदा घाऊक विक्रेत्यांना आहे. महाराष्ट्रात सुरू असलेल्या पावसामुळे रस्त्यांची दुरवस्था झाली असून त्यामुळे कांद्याच्या पुरवठ्यावर परिणाम होत आहे. या परिस्थितीचा विचार करून सरकार लवकरच बफर स्टॉकमधून कांदा खुल्या बाजारात सोडू शकते.

बफर स्टॉकमधून खुल्या बाजारात कांदा सोडला!
सणासुदीच्या काळात त्याची किंमत वाढू नये यासाठी बफर स्टॉकमधून कांदा खुल्या बाजारात सोडण्याची योजना आखली जाऊ शकते. बफर स्टॉकमधून कांदा सोडल्यानंतर त्याच्या भावात घसरण होणार हे निश्चित, त्यामुळे सर्वसामान्यांना महागाईपासून दिलासा मिळणार आहे. बफर स्टॉकमध्ये कांद्याचा पुरेसा साठा असल्याने, सणासुदीच्या काळात घाऊक आणि किरकोळ किमतींवर नियंत्रण ठेवण्याचा सरकारसाठी हा एक सोपा मार्ग आहे. नाफेड आणि नॅशनल कोऑपरेटिव्ह कन्झ्युमर्स फेडरेशन ऑफ इंडिया या एजन्सींनी गेल्या वर्षीच्या ०.३ दशलक्ष टनांच्या तुलनेत यावर्षी शेतकऱ्यांकडून त्यांच्या बफर स्टॉकसाठी ०.४७ दशलक्ष टन कांदा खरेदी केला आहे.

देशात कांद्याचा मुबलक साठा!
एजन्सींनी शेतकऱ्यांकडून २५ रुपये किलो दराने कांदा खरेदी केला, तर गेल्या वर्षी १७ रुपये किलो दराने कांदा खरेदी करण्यात आला होता. कृषी मंत्रालयाच्या म्हणण्यानुसार, बाजारपेठेत कांद्याची पुरेशी उपलब्धता असल्याने, अंदाजे 3.8 दशलक्ष टन कांदा शेतकरी आणि व्यापाऱ्यांकडे साठवून ठेवला आहे, याचा अर्थ आगामी काळात कांद्याची कमतरता भासण्याची शक्यता नाही.

देशाच्या कांदा व्यापाराचे केंद्र असलेल्या नाशिकच्या लासलगावमध्ये कांद्याचे घाऊक बाजारातील भाव ४४०० रुपये प्रतिक्विंटल होते, तर महिन्याभरापूर्वी ते २६८० रुपये प्रतिक्विंटल होते. त्याच वेळी, कमी उत्पादनामुळे जुलैमध्ये कांद्याची भाववाढ गेल्या वर्षीच्या याच कालावधीच्या तुलनेत 60.54 टक्के होती. जुलै 2023 पासून कांद्याची महागाई सातत्याने दुहेरी अंकात आहे.

कांदा पेरणीत वाढ
कृषी मंत्रालयाच्या आकडेवारीनुसार, पीक वर्ष 2023-24 मध्ये म्हणजेच जुलै 2023 ते जून 2024 या कालावधीत कांद्याचे उत्पादन 24.21 दशलक्ष टन राहण्याचा अंदाज आहे, जे गेल्या वर्षीच्या तुलनेत 20 टक्के कमी आहे. आतापर्यंत खरीप कांद्याची पेरणी ०.२२ दशलक्ष हेक्टरवर झाली आहे, तर गतवर्षी ०.१७ दशलक्ष हेक्टरवर पेरणी झाली होती. याप्रमाणे, सरकारने यावर्षी खरीप कांद्याच्या पेरणीसाठी ०.३६ दशलक्ष हेक्टरचे उद्दिष्ट ठेवले आहे, जे २०२३ मध्ये नोंदवलेल्या ०.२८ दशलक्ष हेक्टरपेक्षा २७ टक्के अधिक आहे. मात्र, ऑक्टोबरअखेर कांद्याचे खरीप पीक बाजारात येण्याची शक्यता असून, वाढलेली पेरणी पाहता बंपर पीक येण्याचा विश्वास आहे.