डोडाच्या घनदाट जंगलात दहशतवाद्यांचा घेराव, पाठलाग आणि चकमक... कॅप्टन थापा यांच्यासह ५ जवानांच्या हौतात्म्याची संपूर्ण कहाणी.

जम्मू-काश्मीरच्या डोडामध्ये दहशतवाद्यांविरोधात ऑपरेशन सुरू आहे. दरम्यान, सोमवारी रात्री सुरक्षा दलांची दहशतवाद्यांशी चकमक झाली. या चकमकीत लष्कराच्या अधिकाऱ्यासह पाच जवान शहीद झाले आहेत. डोडामध्ये सध्या दहशतवाद्यांविरोधात कारवाई सुरू आहे. राष्ट्रीय रायफल्स आणि जम्मू-काश्मीरच्या स्पेशल ऑपरेशनने डोडापासून 55 किमी अंतरावर असलेल्या देसाच्या जंगलात संध्याकाळी उशिरा दहशतवाद्यांना घेरले तेव्हा ही चकमक सुरू झाली. दहशतवाद्यांनी पळून जाण्याचा प्रयत्न केला आणि गोळीबार सुरू केला. मात्र सुरक्षा दलांची कारवाई सुरूच होती. या गोळीबारात कॅप्टनसह पाच जवान जखमी झाले. मंगळवारी पहाटे पाचही जवानांचा उपचारादरम्यान मृत्यू झाला. अन्य एका जवानाची प्रकृती चिंताजनक असून, त्याला उधमपूरच्या लष्करी रुग्णालयात दाखल करण्यात आले आहे.

मिळालेल्या माहितीनुसार, सोमवारी संध्याकाळी ७.४५ वाजता जवानांना धारी गोटे उरारबागीच्या जंगल परिसरात दहशतवाद्यांची हालचाल असल्याची खबर मिळाली. कॅप्टन ब्रिजेश थापा यांच्या नेतृत्वाखाली लष्कराच्या जवानांनी आव्हानात्मक भूभाग आणि घनदाट जंगलात दहशतवाद्यांचा पाठलाग केला. रात्री नऊच्या सुमारास जवानांनी परिसराला चारही बाजूंनी वेढा घातला. दहशतवाद्यांना ठार मारले जाईल असे वाटताच त्यांनी गोळीबार सुरू केला. सुरुवातीला 20 मिनिटांपेक्षा जास्त काळ गोळीबार सुरू होता. या चकमकीत कॅप्टन ब्रिजेश थापा आणि चार जवान जखमी झाले. दरम्यान, दहशतवाद्यांनी अंधाराचा फायदा घेत जंगलातील डोंगराळ भागाकडे पळ काढला. सैनिकांना तातडीने रुग्णालयात आणण्यात आले, जेथे मंगळवारी पहाटे त्यांचा मृत्यू झाला. शहीद जवानांमध्ये आर्मी कॅप्टन ब्रिजेश थापा, नाईक डी राजेश, कॉन्स्टेबल बिजेंद्र आणि कॉन्स्टेबल अजय आणि जम्मू-काश्मीर पोलिसांचा एक शिपाई यांचा समावेश आहे.

डोंगराळ भागात 50-60 दहशतवादी लपल्याची बातमी

या घटनेनंतर लष्कराचे इतर पथकही घटनास्थळी पोहोचले आणि त्यांनी शोधमोहीम तीव्र केली. मात्र, दहशतवाद्यांचा कोणताही मागमूस अद्याप लागलेला नाही. काश्मीर टायगर्स नावाच्या दहशतवादी संघटनेने या हल्ल्याची जबाबदारी घेतली आहे. काश्मीर टायगर्स ही जैशची तीच संघटना आहे ज्याने कठुआमध्ये जवानांच्या ताफ्यावर झालेल्या हल्ल्याची जबाबदारी घेतली होती. दहशतवाद्यांचा शोध घेण्यासाठी हेलिकॉप्टरद्वारे पाळत ठेवली जात असून प्रत्येक कोपऱ्यावर सुरक्षा कर्मचारी तैनात आहेत. खरे तर येथे दहशतवादविरोधी ऑपरेशन चालवणे हे सर्वात आव्हानात्मक आणि अवघड मानले जाते. गेल्या एक महिन्यापासून जम्मूच्या जंगलात आणि डोंगराळ भागात सतत शोधमोहीम सुरू आहे. डोंगरी भागातच दहशतवाद्यांच्या हालचाली जास्त आहेत. येथे दहशतवाद्यांचे तळ असल्याचे वृत्त आहे. जम्मूच्या तीन-चार जिल्ह्यांतील डोंगराळ भागात 50 ते 60 दहशतवादी लपल्याची बातमी आहे.

जम्मू-काश्मीरच्या डीजीपींनी राजकीय पक्षांना लक्ष्य केले

दरम्यान, जम्मू-काश्मीरचे डीजीपी आरआर स्वेन यांनी अलीकडच्या काळात झालेल्या दहशतवादी घटनांवरून राजकीय पक्षांवर निशाणा साधला आहे. ते विशेषतः मेहबुबा मुफ्ती आणि फारुख अब्दुल्ला यांच्याकडे बोट दाखवत आहेत. डीजीपी आरआर स्वेन यांनी आयआयएम जम्मूच्या विद्यार्थ्यांना एका अभिमुखता कार्यक्रमात संबोधित केले आणि ते म्हणाले, जम्मू-काश्मीरच्या प्रादेशिक राजकारणामुळे पाकिस्तान येथील लोकांमध्ये घुसखोरी करण्यात यशस्वी झाला आहे. खोऱ्यातील दहशतवादाच्या आव्हानावर स्वेन पुढे म्हणाले की, दहशतवादी मारले गेल्यावर त्यांच्या कुटुंबियांबद्दल सहानुभूती दाखवणे हा नवीन सामान्यचा भाग आहे. ते (राजकीय पक्षांचे नेते) घरी जाऊन सहानुभूती व्यक्त करतात.

डीजीपी स्वेन यांनी दहशतवादासाठी जमात नेटवर्कला जबाबदार धरले आणि म्हणाले, या नेटवर्कने दहशतवाद्यांचा खात्मा करण्यासाठी सरकारच्या प्रयत्नांना खीळ घालण्याचा प्रयत्न केला. एसपी दर्जाच्या अधिकाऱ्यांना अटक करण्यात आली आणि त्यांनी कधीही न केलेल्या गुन्ह्यांसाठी दहशतवाद्यांसह तुरुंगात टाकण्यात आले. अनेक आठवडे खंडणी, संप आणि हिंसक निदर्शने यांचा बळी खोऱ्यात राहिला. त्यांनी जम्मू-काश्मीरमधील रस्त्यावरील आंदोलनांचा उल्लेख केला आणि सांगितले की, त्यामागे एक पैशाची व्यवस्था होती, ज्याद्वारे लोकांना रस्त्यावर आंदोलन करण्यास भाग पाडले जात होते. डीजीपी आरआर स्वेन हे 1991 च्या बॅचचे आयपीएस आहेत. गेल्या वर्षी १ नोव्हेंबर रोजी ते जम्मू-काश्मीरचे डीजीपी बनले होते. स्वेनला खोऱ्याचा कमांडो असेही म्हणतात.

लष्करप्रमुखांनी शोक व्यक्त केला

लष्कराच्या अतिरिक्त महासंचालनालयाने ट्विटरवर पोस्ट करून म्हटले आहे की, लष्करप्रमुख लेफ्टनंट जनरल उपेंद्र द्विवेदी यांनी भारतीय लष्करातील शूरवीर कॅप्टन ब्रिजेश थापा, नाईक डी राजेश, कॉन्स्टेबल बिजेंद्र आणि कॉन्स्टेबल अजय यांच्या निधनाबद्दल शोक आणि तीव्र शोक व्यक्त केला आहे. . डोडामध्ये शांतता प्रस्थापित करण्यासाठी दहशतवादविरोधी मोहिमेदरम्यान जवानांनी कर्तव्य बजावताना आपल्या प्राणांची आहुती दिली आहे.

सीमेपलीकडून दहशतवादी घुसले आहेत

गेल्या काही महिन्यांपासून सीमेपलीकडून मोठ्या प्रमाणात दहशतवादी घुसले असून ते जंगल परिसरात लपून बसल्याचे समजते. रियासी, कठुआ आणि डोडा येथील दहशतवादी घटनांनी लष्कराला सतर्क केले आहे. या हल्ल्यामागे पाकिस्तानी दहशतवाद्यांचा हात असल्याचे समोर येत आहे. 2021 पासून, जम्मू प्रदेशातील दहशतवादी घटनांमध्ये 52 सुरक्षा कर्मचाऱ्यांसह 70 हून अधिक लोक मारले गेले आहेत, ज्यात बहुतेक लष्कराचे आहेत. सर्वाधिक मृत्यू राजौरी आणि पूंछ जिल्ह्यात झाले आहेत, जिथे 54 दहशतवादी देखील मारले गेले आहेत.

जम्मू प्रदेशातील दशकांहून जुना दहशतवाद सुरक्षा दलांनी संपवला, त्यानंतर २००५ ते २०२१ दरम्यान येथील वातावरण शांत राहिले. ऑक्टोबर 2021 मध्ये, पूंछ आणि राजौरीला लागून असलेल्या सीमावर्ती जिल्ह्यांमधून दहशतवादी कारवाया झाल्या. मात्र, गेल्या महिन्यात दहशतवादी हल्ल्यांमध्ये वाढ झाली आहे. रियासी भागात यात्रेकरूंच्या बसवरही हल्ला करण्यात आला, ज्यामध्ये ९ जण ठार तर ४० जखमी झाले. रियासी जिल्ह्यात आणखी तीन आणि कठुआ जिल्ह्यात दोन दहशतवादी मारले गेले आहेत.
12 जून रोजी चत्तरगल्ला पास येथे झालेल्या गोळीबारात लष्कराचे पाच जवान आणि एक विशेष पोलीस अधिकारी जखमी झाले होते, त्यानंतर डोडामध्ये दहशतवादविरोधी मोहीम अधिक तीव्र करण्यात आली होती. दुसऱ्या दिवशी गंडोह येथे झालेल्या दुसऱ्या चकमकीत एक पोलिस जखमी झाला.
26 जून रोजी जिल्ह्यातील गंडोह भागात दिवसभर चाललेल्या कारवाईत तीन दहशतवादी मारले गेले.
- 9 जुलै रोजी किश्तवाड जिल्ह्याच्या सीमेला लागून असलेल्या गढी भागवा जंगलात सुरक्षा दलांसोबत झालेल्या चकमकीनंतर दहशतवादी पळून गेले.

डोडा जिल्ह्यातील जंगलात सुरक्षा दल आणि दहशतवाद्यांमध्ये गेल्या तीन आठवड्यांतील ही तिसरी मोठी चकमक आहे. याआधी कठुआ जिल्ह्यातील माचेडी जंगल परिसरात लष्कराच्या गस्तीवर दहशतवाद्यांनी हल्ला केला होता. आता एका आठवड्यानंतर चकमकीत पाच जवानांना प्राण गमवावे लागले. जम्मू भागात अलीकडे दहशतवादी घटनांमध्ये कमालीची वाढ झाली आहे. विशेषत: पुंछ, राजौरी, डोडा आणि रियासी या सीमावर्ती जिल्ह्यांमध्ये दहशतवादी लपल्याची बातमी आहे. यापूर्वी यात्रेकरूंच्या बसवर हल्ला झाला होता.

घुसखोरीचा प्रयत्न फसला, तीन दहशतवादी ठार

15 जुलै 2024 रोजी, भारतीय लष्कराने जम्मू-काश्मीरमधील कुपवाडा जिल्ह्यातील केरन सेक्टरमध्ये नियंत्रण रेषा (LOC) ओलांडून घुसखोरीचा प्रयत्न करणाऱ्या तीन परदेशी दहशतवाद्यांना ठार केले होते. 13 आणि 14 जुलै 2024 च्या मध्यरात्री लष्कराला दहशतवादी घुसखोरीचा प्रयत्न करत असल्याची बातमी मिळाली होती. 14 जुलै रोजी, पथकांनी नियंत्रण रेषेजवळ घनदाट झाडांमध्ये तीन दहशतवाद्यांची हालचाल पाहिली. घुसखोरी करणाऱ्या दहशतवाद्यांना आव्हान देण्यात आले, त्यानंतर गोळीबार सुरू झाला. तीनही संशयित दहशतवादी जागीच ठार झाले.

सुरक्षा दलांनी जम्मूमध्ये ग्रेनेड आणि दारूगोळा जप्त केला आहे.

याआधी सोमवारी सुरक्षा दलांनी जम्मू प्रदेशात विविध ठिकाणी शोधमोहीम राबविल्या, ज्यामध्ये ग्रेनेड आणि काही दारूगोळा जप्त करण्यात आला. अधिकाऱ्यांनी सांगितले की, तीन संशयित व्यक्तींच्या हालचालींची माहिती मिळाल्यानंतर, पोलीस, सीआरपीएफ आणि लष्कराने संयुक्तपणे जम्मू, डोडा आणि रियासी जिल्ह्यांच्या विविध भागात घेराबंदी आणि शोध मोहीम सुरू केली. रियासी जिल्ह्यातील माहोर येथील दलंटॉप परिसरातून मॅगझिनसह एक हँडग्रेनेड आणि एके असॉल्ट रायफलच्या ३० राउंड्स जप्त करण्यात आल्या आहेत. जप्त केलेल्या वस्तू गंजलेल्या आढळल्या. हे साहित्य दहशतवाद्यांनी फेकले असण्याची शक्यता आहे.