इराणचे नवनिर्वाचित अध्यक्ष मसूद पेझेश्कियान यांच्या शपथविधी सोहळ्यात सहभागी होण्यासाठी हमास प्रमुख इस्माइल हानिया तेहरानला पोहोचले होते. पेजेश्कियान यांनी मंगळवारी मंत्रिपदाची शपथ घेतली. पण दुसऱ्याच दिवशी हवाई हल्ल्यात हानिया मारली गेली. हानियाच्या मृत्यूने इराणला धक्का बसला आहे. सर्वोच्च नेते खामेनी यांनीही इराणच्या लष्कराला इस्रायलवर थेट हल्ला करण्याचे आदेश दिले आहेत. पण इराण एकटा इस्रायलवर हल्ला करणार नाही. या युद्धात त्याचे मित्रपक्ष त्याला साथ देऊ शकतात.
इराणकडे जगातील सर्वात शक्तिशाली सैन्यांपैकी एक आहे, इस्लामिक गार्ड कॉर्प्स. याशिवाय पॅलेस्टाईनमध्ये हमास, लेबनॉनमधील हिजबुल्लाह आणि येमेनमधील हुथी यांना इराणचा पाठिंबा आहे. इस्रायलवरील या हल्ल्यात तेहरानचे अनेक मित्र देश इराणला पाठिंबा देऊ शकतात. यामध्ये इराक, सीरिया, लेबनॉन आणि येमेन या देशांचा समावेश आहे.
मध्यपूर्वेतील इराण समर्थित गट
इस्रायलच्या सीमेवर इजिप्त, जॉर्डन, सीरिया, लेबनॉन, वेस्ट बँक आणि गाझा पट्टी आहे. इजिप्त आणि जॉर्डन सोडले तर इराणचे समर्थन असलेल्या अनेक देशांनी इस्रायलला वेढले आहे. मध्यपूर्वेत अनेक सशस्त्र गट आहेत ज्यांचे इराणशी जवळचे संबंध आहेत. यामध्ये गाझा पट्टीतील हमास, लेबनॉनमधील हिजबुल्लाह आणि येमेनमधील हुथी बंडखोरांचा समावेश आहे. याशिवाय इराक, सीरिया आणि बहरीनमध्ये असे अनेक गट आहेत जे इराणला थेट समर्थन देतात. इराणचे अनेक देशांमध्ये लष्करी तळही आहेत. अशा परिस्थितीत इराणच्या इस्रायलवरील हल्ल्यात हे देशही सहभागी होऊ शकतात आणि इस्रायलवर कोणत्याही आघाडीतून हल्ला होऊ शकतो, असे बोलले जात आहे.
इराणने इस्रायलविरुद्धच्या या युद्धाच्या घोषणेमध्ये लेबनॉनचे नाव पहिले आहे. इराण लेबनीज गट हिजबुल्लाला निधी पुरवतो आणि इराण या गटाच्या सदस्यांना प्रशिक्षणही देतो.
ऑक्टोबर 2023 मध्ये इस्रायलवर हमासचा हल्ला झाल्यापासून हिजबुल्ला सतत त्याच्या बाजूने उभा आहे. हमासच्या समर्थनार्थ हिजबुल्लाहने इस्रायल-लेबनॉन सीमेवरून इस्रायलच्या दिशेने रॉकेट आणि मोर्टार डागण्यास सुरुवात केली. इराण आणि त्याचा मित्रपक्ष हिजबुल्लाह हमासच्या दहशतवाद्यांना प्रशिक्षणही देतात. अशा परिस्थितीत इस्रायलविरुद्धच्या या युद्धात गरज पडल्यास लेबनॉन मागे हटणार नाही, यात शंका नाही. इराण आणि हिजबुल्लाकडून इस्रायलवर दुतोंडी हल्ला होऊ शकतो.
येमेनमध्ये सक्रिय हौथी बंडखोर देखील इराणचे कट्टर समर्थक मानले जातात. येमेन समर्थित हुथी बंडखोर लाल समुद्रात सक्रिय आहेत. येमेनमधील इराणी सैनिकांच्या हालचाली कुणापासून लपून राहिलेल्या नाहीत. रिपोर्टनुसार, येमेनमध्ये इराणी लढवय्यांचे तळही आहेत, तेथून तेहरान गरज पडल्यास इस्रायलवर हल्ला करू शकतो.
सीरियामध्ये इराणचे थेट अस्तित्व आहे. अनेक शिया गटांमध्ये इराणचा मोठा प्रभाव आहे. गेल्या एप्रिलमध्ये दमास्कसमधील इराणच्या दूतावासावर झालेल्या हल्ल्यानंतर इराणने थेट इस्रायलवर हल्ला चढवला होता. अशा स्थितीत सीरियाही या युद्धात इराणच्या बाजूने उभा असल्याचे पाहायला मिळते. यासोबतच गाझा पट्टीत सक्रिय असलेल्या हमासचाही इराण समर्थित संघटनांमध्ये समावेश आहे.
याआधी 13 एप्रिल रोजी इराणने मध्यरात्री इस्त्रायलवर ड्रोन आणि क्षेपणास्त्रांनी हल्ला केला होता, तेव्हा सीरिया आणि इराकनेही त्यात भाग घेतला होता. त्याचवेळी लेबनॉनच्या इराण समर्थित अतिरेकी गट हिजबुल्लाहने सीरियात बांधलेल्या इस्रायली लष्करी तळावरही हल्ला केला.
त्याचवेळी इराणवर हल्ला करण्याच्या या आदेशानंतर इस्रायली लष्कराकडूनही प्रत्युत्तर आले आहे. इस्त्रायली हवाई दलाचे कमांडर मेजर जनरल तोमेरे बार म्हणाले की, हवाई दल युद्धाच्या प्रत्येक क्षेत्रात देशाचे संरक्षण आणि हल्ला करते. आम्ही कोणत्याही परिस्थितीत चोख प्रत्युत्तर देण्यास तयार आहोत. इस्रायल आणि इस्रायली नागरिकांचे नुकसान करण्याचा जो कोणी विचार करत असेल, त्याला आम्ही चोख प्रत्युत्तर देऊ. अशी कोणतीही जागा नाही जी आपल्या आवाक्याबाहेर आहे किंवा जिथे आपण हल्ला करू शकत नाही.